شناخت علل پوسیدگی دندانمشکلات دهان  و دندان  امروزه یکی از رایج ترین مشکلات مردم در سرتاسر جهان است. البته امروزه با پیشرفت وضعیت بهداشت  ، میزان فساد و از بین رفتن دندان بسیار کمتر از گذشته است ولی با توجه به نوع تغذیه، عادات غلط و عدم به کارگیری صحیح روش های بهداشتی ، معضلات دندان هنوز هم وجود دارد. در اینجا جناب آقای دکتر یزدانی از دندانپزشکان باتجربه کشور و استاد سابق دانشکده دندان پزشکی دانشگاه شهید بهشتی به تعدادی از سؤالات در مورد دهان و دندان پاسخ داده اند :
آیا حتی بدون وجود درد و یا عفونت لثه باید دندان عقل را خارج کرد؟

اگر دندان های عقل مزاحمتی نداشته باشند، احتیاج به درآوردنشان نیست. این مزاحمت می تواند به صورت عفونت، درد و یا در موقع رویش فشار به بقیه دندان ها و نامرتب کردن دندان ها باشد ، اگر این مسائل موجود باشد، باید دندان ها درآورده شوند. ولی اگر در دهان جای کافی برای رویش این دندان باشد و دندان عقل به خوبی رویش پیدا کرده و نیمه نهفته باقی نماند، احتیاجی به درآوردن آن نیست.
چرا با وجود مسواک مرتب و استفاده از نخ دندان باز هم دندان ها دچار پوسیدگی می شوند؟

پوسیدگی دندان 4 عامل احتیاج دارد:

1- باید دندان در دهان باشد تا پوسیدگی ایجاد شود.

2- میکروب باشد.

3- مواد قندی، هر ماده ای که قند باشد یا تبدیل به قند شود مثل نان.

4- زمان.

هر فرد باید دندانی داشته، میکروبی موجود باشد و قندی را مصرف کند و در کنار این موارد باید زمان کافی به میکروب و قند داده شود تا میکروب بتواند قند را تبدیل به اسید کرده و در دندان ایجاد پوسیدگی کند.

هنگامی که ما مسواک می زنیم، زمان را عقب می بریم، یعنی اگر احتیاج است زمانی طول بکشد تا میکروب به طور کافی قندها را مصرف کند و اسید تولید شود، با مسواک زدن ، قند و میکروب از بین می رود و زمان کافی نیزاز این دو گرفته می شود. ولی پوسیدگی دندان نمی تواند بدون این دلایل باشد.

شناخت علل پوسیدگی دندان

بسیاری از بیماران ابراز می کنند که مسواک می زنیم و نخ نیز مرتب می کشیم ولی باز هم دچار پوسیدگی دندان ها می شویم، حال علت چیست؟

علت ایجاد پوسیدگی در این حالت بدین دلیل است که شاید فرد همیشه مسواک زده ولی در کنار این وضعیت همیشه نیز 
آدامس  بجود و قند دائمی را در داخل دهان داشته باشد و یا فرد ممکن است مرتب نوشابه های گازدار مصرف کند ( در داخل نوشابه هم قند و هم اسید وجود دارد) و یا هم چنین خوردن دائم آب نبات، شربت و کلیه چیزهایی که قند دارد.

در هنگام نوشیدن نوشابه با «نی » اگر نی را بین دندان ها قرار دهید میزان پوسیدگی بسیار بیشتر می شود، زیرا در این حالت نوشابه مرتب در کنار دندان ها وجود دارد. نی بهتر است در داخل دهان قرار گیرد.
بهترین نوع تغذیه برای داشتن دندان های خوب چیست؟

باید بدانید تغذیه بعد از سن 12 سالگی نقش زیادی روی تاج دندان ندارد قبل از این سن بهتر است تغذیه حاوی مواد پر از 
کلسیم  و ویتامین  باشد. مصرف لبنیات از اهمیت بالایی برخوردار است.

مضرترین چیز برای دندان چیزهای چسبناک است که بر روی دندان باقی می ماند مانند گز و سوهان،در مورد بچه هایی که دندان های شان کامل شده،مادر باید  با استفاده از چیزی مثل پنبه دندان ها را پاک کند.
چرا دندان ها با بالا رفتن سن ، شل و لق می شود؟

هیچ دندانی با بالا رفتن سن شـُل نمی شود، با بالا رفتن سن ، زمان فراموش کردن مسواک طولانی تر می شود، یعنی هر چه سن فرد بالاتر می رود، عدم رعایت بهداشت اثر بدتری را بر روی بدن می گذارد و به دنبال تجمع جرم ها ، دندان ممکن است به وسیله جرم ها از بین برود، ولی کسی که تمام مراقبت ها را انجام دهد دندان های سالم خواهد داشت.

احتمالا شما نیز روزانه دو تا سه بار دندان‌هایتان را مسواک می‌زنید و شاید تصور می‌کنید در این کار خبره شده‌اید. اما باید بدانید بدون این‌که متوجه بشوید، خطاهایی مرتکب می‌شوید.

در این مطلب با پنج خطایی که اغلب ما هنگام مسواک زدن مرتکب می‌شویم آشنا خواهید شد:

1. عجله می‌کنید:

به عقیده کارشناسان یکی از خطاهای شایع مسواک زدن، زمان کوتاهی است که برای این کار اختصاص داده می‌شود. برای این‌که به خوبی دندان‌هایتان را مسواک بزنید، باید حدود دو دقیقه وقت برای این کار صرف کنید. زمانی که با عجله مسواک می‌زنید نمی‌توانید جرم‌های دندان را از بین ببرید. نتایج یک پژوهش در انگلیس نشان می‌دهد دو‌سوم افرادی که از بیماری مربوط به لثه رنج می‌برند افرادی هستند که با وجود توصیه‌های دندان‌پزشک‌شان باز از اختصاص دادن دو دقیقه به مسواک زدن کوتاهی کرده‌اند. زمانی که مسواک را به دست می‌گیرید، به ساعت خود نگاه کنید و دو دقیقه از وقت با‌ارزش‌تان را به این کار مهم اختصاص دهید.



2. دقت نمی‌کنید:

خطای دیگری که زیاد مرتکب می‌شوید این است که هنگام مسواک زدن برخی از مناطق دهان را فراموش می‌کنید. باید با دقت یکسان جلو، عقب و روی دندان‌ها و همچنین لثه‌ها، زبان و کام را تمیز کرد. اغلب بخش‌هایی از دهان که مسواک به راحتی به آن‌جا نمی‌رسد مثل دندان‌های عقب رها می‌شوند. باید توجه داشته باشید که با حوصله و دقت مسواک بزنید. برخی افراد در مسواک زدن تمام دندان‌ها تنبلی به خرج می‌دهند.

3. مسواک را بیش از حد روی دندان‌ها فشار می‌دهید:

آیا از آن دسته افرادی هستید که تصور می‌کنند هر چه بیشتر مسواک را فشار دهند، دندان‌ها بهتر تمیز می‌شوند؟ باید بگوییم متاسفانه اشتباه می‌کنید. به کار بردن انرژی زیاد در حین مسواک زدن از آن دسته خطاهای رایجی است که تمام مراجعه‌کنندگان به دندان‌پزشکان مرتکب می‌شوند. فشار دادن مسواک روی دندان‌ها باعث می‌شود بافت لثه‌ها از دندان‌ها فاصله بگیرد و از بین برود. حتی امکان دارد به حساسیت دندانی یا افتادگی دندان دچار شوید. خلاصه این‌که با دندان‌هایتان مهربان باشید. دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند از مسواک‌های نرم استفاده کنید. زیرا این‌گونه مسواک‌ها به دندان آسیب نمی‌رسانند و راحت‌تر روی دندان‌ها می‌لغزند.

4. حرکات‌تان اشتباه است:

اگر مسواک زدن از رشته‌های المپیک بود، به نظرتان چه امتیازی از هیأت داوران دریافت می‌کردید؟ اگر مسواک را به صورت افقی از عقب به جلو و بر عکس روی دندان‌هایتان می‌کشید امتیاز بالایی نصیب‌تان نمی‌شد. مسواک را با حرکات دورانی کوتاه و ملایم روی دندان‌هایتان حرکت دهید. نزدیک لثه‌ها یک زاویه 45 درجه به مسواک بدهید و از بالا به پایین مسواک بزنید.

5. در استفاده از خمیر‌دندان زیاده‌روی می‌کنید:
زیاده‌روی در خمیر‌دندان فی‌نفسه آسیبی به دندان‌ها نمی‌زند؛ اما امکان دارد به خاطر این‌که دوست ندارید دهان‌تان پر از کف باشد، زمان مسواک زدن را کوتاه کنید. برای کودکان لایه نازکی از خمیر‌دندان کافی است و برای بزرگسالان اندازه یک نخود یا تیله بس است و بهتر است زیاده‌روی نکنید.

چند روش طبیعی و غیرشیمیایی برای سفید کردن دندانها

اکثر ما وقتی تبلیغات تلویزیونی و مجلات را در مورد روش‌های سفید کردن دندانها می‌بینیم به فکر می‌افتیم که در این زمینه اقدامی بکنیم و در نتیجه لبخندی زیبا داشته باشیم اما گاهی نگران اثرات سوء این روش‌ها هستیم.

اکثر ما وقتی تبلیغات تلویزیونی و مجلات را در مورد روش‌های سفید کردن دندانها می‌بینیم به فکر می‌افتیم که در این زمینه اقدامی بکنیم و در نتیجه لبخندی زیبا داشته باشیم اما گاهی نگران اثرات سوء این روش‌ها هستیم.

در این مطلب چند روش طبیعی و غیرشیمیایی برای سفید کردن دندانها ارائه شده که درعین حال اینگونه اثرات سوء را نیز ندارند.

این روشها عبارتند از:
- خوردن کرفس و سیب؛ این دو خوردنی حاوی سلولزهای رشته‌ای هستند که مانند یک مسواک طبیعی می‌توانند به آرامی و بدون ضرر، دندانها را تمیز و سفید کنند. این خوردنی‌ها اثر رنگدانه‌های ناشی از مواد غذایی را از روی دندانها پاک می‌کنند.

- استفاده از پراکسید هیدروژن (یا آب اکسیژنه)؛ این ماده کاملا طبیعی و غیرسمی که ترکیبی از مولکول‌های اکسیژن و آب است و می‌تواند به شیوه‌ای بی‌خطر دندانها را پاکسازی کند و برای بهداشت و سلامت کلی دندانها نیز مفید است.

روش استفاده از آب اکسیژنه این است که پودر 3 درصد آن را در آب شیر به مقیاس 50-50 حل کرده و هر شب قبل از خواب دندانهایتان را با این محلول بشوئید. پس از چند هفته متوجه خواهید شد که دندانهایتان سفیدتر و روشن‌تر شده‌اند.

- توت فرنگی بخورید؛ این میوه خوشمزه و پرطرفدار تابستانی به دلیل اینکه حاوی ماده‌ای موسوم به اسید مالیک است درسفید کردن دندانها نقش موثری دارد. برای بهره‌مند شدن بیشتر از این خاصیت توت فرنگی هفته یکبار دستورالعمل زیر را انجام دهید:

- ابتدا یک عدد توت فرنگی را با یک قاشق غذاخوری جوش شیرین ترکیب کنید تا یک خمیر قرمز رنگ حاصل شود. این خمیر را روی مسواک قرار داده و آن را مدت 5 دقیقه روی دندانهایتان بگذارید.

- برای جلوگیری از پوسیدگی دندانها پس از 5 دقیقه با یک مسواک استاندارد، دندانهایتان را بشویید تا هرگونه قندطبیعی از روی دندانهایتان پاک شود.

- استفاده از پوست پرتقال و برگهای درخت برگ بو؛ این دو سفید کننده طبیعی دندانها که غیر معمول‌تر از بقیه موارد هستند می‌توانند رسوبات روی دندانها را تاحد زیادی برطرف کرده و دندانها را درخشان‌تر کنند شما می‌توانید به نوبت هر یک از آنها را به طور خشک یا به صورت پودر ترکیبی با یکدیگر روی دندانها بگذارید.

- و بالاخره می‌توانید از جوش شیرین استفاده کنید برای این منظور می‌توانید 6 قاشق غذاخوری جوش شیرین را با 3/1 قاشق غذاخوری نمک، 4 قاشق چایخوری گلیسیرین و 15 قطره روغن نعنا یا دیگر روغن‌های گیاهی تازه کننده بازدم ترکیب کنید این ترکیب را به مقادیر کم هر وقت که می‌خواهید دندانهایتان سفیدتر شوند روی آنها بگذارید و بعد از مدتی دهانتان را بشوئید.     منبع:آوا

پروتز به وسیله ای گفته میشود که جانشین یک عضو از دست رفته بدن گردد ، دست ویا پای مصنوعی نمونه هائی ازپروتز هستند.
با از دست رفتن یک یا چند دندان و تمامی دندان ها نیز لازم است وسیله ای جاگزین این عضو از دست رفته گردد.وسیله ای جایگزین این عضو از دست رفته گردد.

وسایلی که بدینطریق جایگزین دندانهای از دست رفته شوند: پروتز دندانی نامیده می شوند وداشتن اطلاعاتی ازآنها لازم بنظر میرسد . این پروتزها بر سه دسته اند:
پروتز ثا بت ( برنج )
پروتز پارسیل
پروتز کامل

پروتز ثابت
با از دست دادن محدودی از دندانها در صورتیکه شرایط لازم موجود باشد ، دندانپزشک پس از تراشیدن دندانهای مجاور ناحیة بی دندان ، پروتز یا " بریج " ساخته شده را بر روی دندانهای پایه نصب می نماید.
افرادی که برای جایگزینی دندانهای از دست رفته خود از بریج استفاده می کنند لازم است در مراعات بهداشت دندانهای پایه ( که بریج روی آنها نصب شده ) مراقبت بسیاری نمایند زیرا این دندانهای پایه و اطراف لبه های بریج مکان مناسبی برای تجمع پلاک میکربی و مواد غذائی بوده و تمیز نمودن دندانهای پایه بوسیله مسواک کاملاً مقدور نیست.

برای تمیز نمودن دندانهای پایه باید " نخ دندان " Dental Floss را از زیر بریج عبور داد وسپس زیر بریج و اطراف دندانهای پایه را کاملا و به دقت پاک نمود. در غیر اینصورت ، با پوسیدگی دندانهای پایه در زیر بریج دندانها پایه وبالطبع پروتز شما ممکن است از دست بروند.

پروتز کامل
تاکنون هر چه گفته شد راجه به بهداشت دهان به منظور نگهداری و حفظ دندانها بود. ولی آیا با از دست دادن همه دندانها و استفاده از دندان مصنوعی ، باز لزومی به این کار هست؟
پلاک میکربی بروی سطوح دندان و پروتزها نیز تشکیل می شود و افرادی نیز که از این وسایل استفاده می کنند باید هر شب قبل از خواب با مسواک کاملاً آنرا تمیز نمود و یا آب و صابون شسته و سپس تا صبح آنرا درون یک لیوان آب بگذارند تا دچار ترک خوردگی نشود. نکته مهم آنست که در موقع مسواک زدن دندان مصنوعی نباید از خمیر دندان استفاده کرد.

در صورتی که پروتز کامل و پارسیل نامناسب که تطابق مناسبی در دهان ندارد منجر به زدگی و آزار مخاط دهان و احیاناَ بیماریهای جدی تر خواهد گشت. زدگی و آزار پروتز از موارد بسیار مهمی است باید فوراً اصلاح شود.

پروتزپارسیل
در افراد که دندانهای زیادی را از دست داده اند و امکان استفاده از پروتز ثابت به دلیل وسعت ناحیه بی دندان وجود ندارد باید اقدام به تهیه پروتز پارسیل نمود.
افرادی که از این پروتزها استفاده می کنند باید بطور روزانه علاوه بر مسواک نمودن دندانهای خود ، پروتز خود را نیز با مسواک یا آب و صابون شستشو داده و تمیز نمایند.